استراتژي های مدل سازي معادلات ساختاری

استراتژي ساخت مدل به مجموعه فعاليت هايي اشاره دارد که پژوهشگر براي مقاصد خود به کار مي گيرد. در مدل معادلات ساختاري استراتژيهاي ساخت مدل بستگي به روابط بين سازه هاي پژوهش دارد. برخي اوقات اين روابط از قبل مشخص شده اند و مباني نظري تاييد کننده روابط به وفور يافت مي شود. در اين موارد هدف پژوهشگر تاييد اين روابط در مدل تحقيق خود، که از تحليل داده هاي مربوط به جامعه آماري مورد نظر او حاصل مي شود،‌ مي باشد.

در موارد ديگر روابط موجود بين سازه ها به سختي توسط مباني نظري پيشين تاييد مي شوند و هدف محقق در اين مواقع کشف روابط موجود است.

در اينجا به سه نوع از استراتژي هاي مدل معادلات ساختاري اشاره مي کنيم:

استراتژي تاييد مدل

در اين استراتژي محقق يک مدل شامل سازه ها و روابط بين آنها، بر اساس مباني نظري پژوهش خود تدوين کرده و با استفاده از مدل معادلات ساختاري بررسي مي کند که چقدر اين مدل با داده هاي جمع آوري شده ي از نمونه آماري خود متناسب است. بررسي تناسب مدل يکي از کارهاي لازم در مدل سازي معادلات ساختاري مي باشد.

 استراتژي مقايسه مدل

اين استراتژي از طريق مقايسه مدل تخمين زده شده با مدل هاي جانشين ديگر صورت مي پذيرد. در مدل معادلات ساختاري همواره مدل هاي جانشيني وجود دارند که مي توانند  جاي مدل فعلي قرار گيرند و محقق از طريق مقايسه مدل حاضر با مدل هاي جانشين ديگر به بررسي برازش مدل خود مي پردازد. مدل هاي هم ارز يکي از انواع اين مدل ها هستند که محققين به وجود آنها اشاره کرده اند.

در مورد تمامي مدل هاي مورد استفاده در SEM، يک مدل هم ارز وجود دارد. در اين مدل تمامي سازه هاي موجود در مدل اصلي وجود دارند با اين تفاوت که روابط بين سازه ها در مدل هاي هم ارز متفاوت مي باشد و در حقيقت محقق بايد با مقايسه مدل تدوين کرده خود با ساير مدل هاي هم ارز، بهترين مدل از نظر برازش بهتر را انتخاب کند. بايد تذکر داد که هرچه مدل پيچيده تر و حاوي سازه هاي بيشتري باشد، تعداد مدل هاي هم ارز نيز بيشتر خواهد بود.

استراتژي توسعه مدل

در اين استراتژي به دنبال بهبود مدل اصلي تدوين يافته توسط پژوهشگر هستيم. مدلي که ابتدا تدوين مي شود ممکن است در قسمت هاي اندازه گيري و ساختاري اشکالاتي داشته باشد که با اصلاح  آنها بتوان برازش مدل را بهبود داد.

نکته ضروري در اينجا توجه به اين مطلب است که هيچ گونه تغيير و اصلاحي در مدل تحقيق نبايد بدون بررسي و مطالعه دوباره مباني نظري پژوهش صورت پذيرد. به عبارت ديگر از تغيير و اصلاح در مدل با مباني نظري و مطالعات پيشين هم خواني نداشته باشد، محقق بايد در استفاده از مدل جديد احتياط کند.